Knipperen met de ogen: de normaalste zaak van de wereld, of toch niet?
Meer dan vochtig houden alleen
Met je ogen knipperen. De normaalste zaak van de wereld. We denken er niet eens bij na, maar doen het gemiddeld ruim 20.000 keer per dag. Maar waarom doen we dit? En wat gebeurt er als we te weinig knipperen? Optometrist Simone Stad van Specsavers staat stil bij deze onbewuste handeling en legt uit.
Soorten knipperen
Het regelmatig sluiten van de oogleden is niet alleen belangrijk voor het beschermen van het oog, het zorgt ook voor het verspreiden van traanvocht over het oogoppervlak en het verwijderen van afvalstoffen. Als je minder knippert, betekent dat dat je traanlaag minder vaak vernieuwd wordt en heb je een grotere kans op droge ogen en irritaties.
Invloedrijke factoren
Mensen knipperen onder normale omstandigheden zo’n 20 tot 22 keer per minuut met hun oogleden. Dit is gemiddeld 1.260 keer per uur en ruim 20.000 keer per dag.
Veel aspecten hebben invloed op hoe vaak mensen knipperen. Hoe ouder je bent, hoe vaker je met je ogen gaat knipperen. Baby’s knipperen soms maar twee keer per minuut, terwijl bejaarden gemiddeld veertig keer knipperen per minuut. Dit kan te maken met het vetlaagje op je oog dat minder wordt naarmate je ouder wordt, maar ook leefomstandigheden of medicijngebruik kunnen hier een rol in spelen. Dit probeert het oog te compenseren door te knipperen.
Er zijn drie soorten knipperen; uit reflex, spontaan en in opdracht”, licht Stad toe. “Reflexmatige knipperingen hebben een beschermende functie. Je oog reageert hier op onverwachte visuele prikkels, hard geluid of aanrakingen. Denk hierbij aan een lichtflits of een toeter van een auto in het verkeer. Spontaan knipperen heeft de functie om het oog nat en schoon te houden. Dit gebeurt zonder dat wij hierover nadenken. Het ‘in opdracht’ knipperen wordt bewust uitgevoerd. Denk aan een knipoog.
Daarnaast heeft de luchtvochtigheid invloed op de knipperfrequentie. Wanneer de lucht droog is, dan knipper je vaker om je ogen vochtig te houden. Maar ook de activiteit die je op dat moment uitvoert heeft invloed. Wanneer je geconcentreerd kijkt, knipper je automatisch minder.
Zo zakt dit naar ongeveer tien keer per minuut bij het lezen van een boek en wanneer je naar een beeldscherm kijkt, knipper je slechts een derde van wat je normaal zou doen.
Ten slotte, zorgen vermoeidheid, zenuwen én verliefdheid er ook voor dat de gemiddelde knipperfrequentie omhoog gaat.
De feiten op een rij
- We knipperen gemiddeld zo’n 20 tot 22 keer per minuut, 1.260 keer per uur en wel ruim 20.000 keer per dag.
- Wanneer je verliefd of zenuwachtig bent, knipper je vaker dan gemiddeld.
- Onze hersenen timen het knipperen zó, dat de kans dat we cruciale informatie missen minimaal is (Royal Society Publishing). Wanneer je knippert wordt de stroming van visuele informatie aan de hersenen namelijk heel even stop gezet, voor maximaal 450 milliseconden. Per minuut betekent dit dat we maximaal zes seconden beeld verliezen (NewScientist).
- Een mythe is dat vrouwen twee keer zo vaak vaker knipperen met de oogleden dan mannen. Men zegt dat dit komt doordat vrouwen sterker reageren op omgevingsprikkels, zoals geluiden, dan mannen. De meningen zijn hierover verdeeld.
- Mensen met lichte ogen knipperen vaker met hun ogen dan mensen met donkere ogen. Waarschijnlijk komt dat omdat zij sneller last hebben van droge ogen (Visusoogkliniek).
- Niemand kan met zijn of haar ogen open niezen; het sluiten van je ogen is een natuurlijke reflex is die je niet kan tegenhouden (Visusoogkliniek).