Bijziendheid onder kinderen een groeiend probleem
Het aantal kinderen met myopie, ofwel bijziendheid, neemt wereldwijd toe. Daarnaast ontwikkelt het zich tegenwoordig steeds vaker op jongere leeftijd. Eén van de oorzaken hiervan is de moderne omgeving en leefstijl waarin kinderen opgroeien. “Hoe jonger myopie wordt vastgesteld, hoe waarschijnlijker het is dat het verergert tijdens de kindertijd en vroege volwassenheid. Daarnaast is bij kinderen met ernstige myopie (-4 of hoger) op latere leeftijd de kans op oogcomplicaties ook veel hoger. Bij één op de drie kan dit leiden tot blind- of slechtziendheid,” aldus Marloes Krot, woordvoerder Specsavers.
Toch zijn er grote verschillen per land. In verschillende Aziatische landen is er sprake van een forse toename van myopie onder kinderen. Volgens het Oogfonds is inmiddels 80 tot 90% van de schoolverlaters in diverse Aziatische landen bijziend. Naar verwachting zal het aantal kinderen met bijziendheid in Nederland de komende jaren ook stijgen.
De rol van beeldschermen
Hoewel er veelvuldig onderzoek naar is gedaan, is er vooralsnog geen sluitend bewijs dat veelvuldig en langdurig beeldschermgebruik een negatief effect heeft op het zicht. Dit komt mede doordat de grote toename in het gebruik van beeldschermapparaten (zoals tablets en smartphones) nog relatief recent is. Meer onderzoek is hiervoor noodzakelijk.
Toch zijn er wel aanwijzingen dat de combinatie van veel binnen zitten en en veelvuldig gebruik van een beeldscherm (meer dan twee uur per dag) slecht is voor de ogen. Dit bleek onder meer uit onderzoek aan het Erasmus MC Rotterdam. Uit onderzoek van de Ulster University in Ierland blijkt tevens dat populaties die een snelle economische transitie ondergaan (zoals in Azië) of in stedelijke gebieden leven, een hogere kans op myopie op jonge leeftijd hebben. De omgeving waarin kinderen opgroeien speelt ook een rol. Er is voorzichtig bewijs dat veel buiten spelen de kans op bijziendheid van een kind – en het verergeren daarvan – kan verkleinen.
Vijf indicatoren dat een kind mogelijk slecht ziet
Tot hun zesde jaar worden de ogen van kinderen regelmatig gecontroleerd. Eerst door het consultatiebureau en later door de schoolarts. Maar ook op latere leeftijd is het belangrijk dat de ogen van kinderen worden gecontroleerd. Kinderen vanaf tien jaar kunnen bij de opticien terecht voor controle. Krot: “Dansende letters op het schoolbord, moeite hebben met lezen of vage beelden zien als je naar de televisie kijkt. Veel gehoorde klachten bij kinderen. Zij staan hier zelf nauwelijks bij stil en houden het soms liever voor zichzelf als zij moeite hebben om scherp te zien. Maar als ze niet goed kunnen zien kan dit leiden tot hoofdpijn en vermoeidheid. Daarom is het belangrijk om op de volgende signalen te letten:
- Overmatig in de ogen wrijven
- Zeer dicht op een (televisie)scherm willen zitten
- Moeite hebben met lezen
- Snel moe worden
- Knijpen of veel knipperen met de ogen tijdens het lezen of televisiekijken
Als u regelmatig één of meerdere van deze signalen constateert, kunt u het beste een oogarts of opticien raadplegen.
Afspraken over beeldschermgebruik
Uit een groot consumentenonderzoek van Specsavers blijkt dat kinderen in Nederlandse huishoudens gemiddeld minimaal één tot twee uur per dag naar een scherm kijken. In veel van de huishoudens gelden regels voor beeldschermgebruik. Zo mogen in bijna de helft van de gezinnen kinderen maar een beperkt aantal uur achter een televisie- of computerscherm zitten, dagelijks gemiddeld twee uur. Krot: "Twee uur per dag naar een beeldscherm kijken is niet heel lang en is ook niet per definitie slecht voor je ogen, maar zorg er dan zoveel mogelijk voor dat het over de dag verspreid wordt. Om oogirritaties en vermoeide ogen te vermijden, adviseren wij jong én oud om na dertig minuten even iets anders te doen, bij voorkeur in het daglicht."